Program lekowy dla pacjentów z przewlekłą chorobą nerek jest realizowany w naszym szpitalu. Celem jest odroczenie dializoterapii

- Do terapii kwalifikują się pacjenci w czwartym i piątym stadium przewlekłej choroby nerek. Otrzymują oni lek o nazwie ketosteril. Powiązanym i podstawowym elementem terapii jest dieta, która jest wdrażana jeszcze przed podaniem leków - informuje dr hab. n. med. Tomasz Porażko, prof. Uniwersytetu Opolskiego, kierownik Oddziału Nefrologii.

- Żeby wejść do programu i efektywnie z niego korzystać, pacjent musi w pierwszym etapie ograniczyć maksymalne spożycie białka na dobę do 0,8 gramów na kilogram masy ciała, a w kolejnym zejść do 0,6 gramów - wyjaśnia prof. Porażko. - Dla porównania 1/3 jaja to ok. 2 gramy białka.

- Żeby osiągnąć i utrzymywać cel dietetyczny poświęcamy podczas comiesięcznych wizyt pacjentowi dużo więcej czasu. Cieszy mnie, że porada dietetyczna jest uwzględniona w wycenie świadczenia, bo sam lekarz nie miałby możliwości pracować z pacjentem w takim zakresie - opisuje nefrolog.

Model żywienia pacjentów w przewlekłej chorobie nerek (PChN) na przestrzeni szczególnie ostatnich lat ulegał zmianom - mówi Szymon Warzecha, dietetyk kliniczny pracujący z pacjentami w ramach tego programu (na zdjęciu podczas prelekcji dla pacjentów nt. żywienia w PChN).

- Poprzednio pacjenci nierzadko stosowali dietę mocno eliminacyjną (np. "dietę ziemniaczaną"), opierającą się niemalże na kilku produktach, aby w jak największym stopniu odciążyć zmieniony chorobowo narząd.  Obecnie zaleca się stopniowe przechodzenie z diety mieszanej w zakresie źródeł białka pokarmowego do modelu diety roślinnej z ograniczoną ilością tego makroskładnika (białko), tzw. dieta PLADO (Plant-dominant low-protein diet) - wskazuje dietetyk.

I zaznacza, że taka dieta powinna być dostosowana do stopnia niewydolności nerek oraz stanu zdrowia pacjenta, aby zapobiegać rozwojowi chorób takich jak sercowo-naczyniowe, cukrzyca, osteoporoza czy niedokrwistość lub wspomóc proces ich leczenia. 

- W aktualnych rekomendacjach nie można zapominać o odpowiedniej wartości energetycznej diety (Kcal), będącej podstawowym elementem dbania o odpowiedni stan odżywienia. W przewlekłej chorobie nerek szczególną uwagę przykłada się do zawartości w diecie białka pokarmowego, fosforu, sodu oraz potasu, nie zapominając przy tym o innych mikroskładnikach, jak wapń czy witaminy – wyjaśnia Szymon Warzecha.

I podaje zalecenia dietetyczne:

• Podstawę, bo aż 50-60% całkowitego dziennego zapotrzebowania energetycznego będą stanowić pełnoziarniste produkty zbożowe (pieczywo żytnie jasne, płatki owsiane, kasze, makaron) oraz warzywa i owoce, unikając jednocześnie oczyszczonych produktów zbożowych oraz ograniczając spożycie cukrów prostych (szczególnie nadmiaru fruktozy).
• Tłuszcze stanowią 25-35% dziennego zapotrzebowania energetycznego, a główne ich źródło powinny stanowić oleje roślinne dodawane "na zimno" (oliwa, olej lniany, olej rzepakowy tłoczony na zimno) oraz dobrej jakości miękkie margaryny kubkowe, awokado czy dodatek orzechów/nasion/pestek (orzechy włoskie, laskowe, migdały, pestki dyni).
• Gdy choroba postępuje, głównym źródłem białka pokarmowego w ilości 0,6-0,3g/kg masy ciała będą stanowić zboża, rośliny strączkowe, orzechy, nasiona, nabiał czy w bardzo niewielkich ilościach chude mięso, ryby, jaja.
• Warto zadbać o eliminacje z diety przetworzonych produktów jak gotowe dania konserwowane, słodkich oraz słonych przekąsek i korzystać z zalecanych metod obróbki termicznej posiłków (unikać smażenia).

- W sytuacji tak znacznego ograniczenia białka pokarmowego kluczowa jest nad wyraz skrupulatna kontrola jego spożycia, mając na uwadze iż każdy "dodatkowy gram" wpływa na funkcję nerek. Nie sposób w tym miejscu pominąć roli pacjenta, gdzie sama edukacja oraz budowanie nowej świadomości i nawyków żywieniowych nie byłyby skuteczne, gdyby nie trud włożony w ich realizację przez chorego - podsumowuje Szymon Warzecha.  

Program lekowy dla pacjentów z przewlekłą chorobą nerek jest prowadzony w Polsce od kilku lat. Dotychczas włączono do niego ok. 120 pacjentów, z czego kilku to pacjenci będący pod opieką Oddziału i Poradni Nefrologicznej naszego szpitala. 

Program lekowy dla pacjentów chorujących na PChN jest finansowany przez Ministerstwo Zdrowia.